TETKİKLER GENEL ( YAZDIRILABİLİR )

RBC (red blood cells): Oksijen taşıyan hücrelerin miktarını verir.
Düşükse anemi (kansızlık) veya kan kaybı vardır. Yüksekliğe örnek: Yüksek rakımlı yerde oturmak, KOAH, böbrek hastalığı, polisitemi hastalığı


MCV (mean corpuscular volume): Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğüdür. MCV düşükse eritrositler daha ufaktır, yüksekse daha genişlemişlerdir. Örneğin demir eksikliği anemisi'nde eritrositler küçülür dolayısıyla mcv değeri düşük çıkar. B12 vitamini eksikliği anemisinde ise eritrositler büyümüştür, MCV yüksektir.

Hb (Hemoglobin): Kandaki toplam hemoglobin miktarını gösterir. Anemilerde hemoglobin düşer.

MCH: Eritrositlerdeki hemoglobin miktarını gösterir.

Hct (Hematokrit): Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarının bir ölçüsüdür. Anemi, lösemi, kan kaybı gibi durumlarda azalırken vücudun su kaybettiği durumlarda (örneğin ishal) veya polisitemi'de artar.


PLT (Platelets): Trombositlerdir. Yani pıhtılaşmayı sağlayan hücereleri gösterir.

Beyaz kan hücreleri
WBC (White Blood Cells-Leukocytes): Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir. Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir. Ayrıca lösemi'de yükselir.

Çok düşükse lökosit yapımını bozan ciddi bir hastalık vardır. Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS'te lökosit miktarı (WBC) düşüktür.

PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteryel enfeksiyonlarda artar.
Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar. AIDS'te düşer.
Eosinophils: (Eozinofiller). Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir.


Hormon Testleri

-T3: Total T3
Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır Hipertiroidide (tiroid bezinin çok çalışması) artarken, hipotiroidide (tiroid bezinin yetersiz çalışması) azalır Kronik hastalığı olan veya uzun süre hastanede yatmış olan hastalar ötiroid olsalar bile TT3 düzeyi düşük bulunabilir T3 otoantikorlarının bulunduğu durumlarda ise TT3 yüksek, TT4 normal çıkabilir

-T4: Total T4
Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır Hipertiroidide artarken, hipotiroidide azalır Tiroksin replasman tedavisi alan kişilerde TT4 yüksek bulunabilir T4 otoantikorlarının bulunduğu durumlarda ise TT4 yüksek, TT3 normal çıkabilir

-FT3: Serbest T3
Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır Hipertiroidizm ve T3 tirotoksikozunda (tirotoksikoz = kanda ani olarak tiroid hormonlarının yükselmesi) serum FT3 düzeyi artarken, hipotiroidizmde azalır Ayrıca kronik hastalığı olan veya uzun süre hastanede yatmış olan kişiler ötiroid olsalar bile FT3 düzeyi düşük bulunabilir

-FT4: Serbest T4
Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır Hipertiroidizmde serum FT4 düzeyi artarken, hipotiroidizmde azalır

-TSH: Tiroid-Stimulating Hormon (Tiroid Uyarıcı Hormon)
Tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde ve tedavi takibinde kullanılır Hipotroidizmde TSH düzeyi artarken hipertiroidizmde TSH düzeyi azalır

-E2: Estradiol
Vücuttaki en potent endojen östrojendir Ovülasyon indüksiyonunun takibi ve erkeklerde jinekomastinin değerlendirilmesinde kullanılır

-ß-HCG: Beta HCG
Gebeliğin teşhisi, ektopik gebelik şüphesinin değerlendirilmesi ve in vitro fertilizasyon (vücut dışındaki özel bir ortamda döllenme) hastalarının takibinde kullanılır Ayrıca testis tümörü ve overin germ hücreli tümörlerinin değerlendirilmesi ve takibinde de kullanılır

-FERR: Ferritin
Demir eksikliği anemisi, kronik hastalık anemisi, talasemi (Akdeniz anemisi), hemakromatozis ve demir yükleme tedavisinin takibinde kullanılır Karaciğer hastalıklarının varlığında demir eksikliği olmasına rağmen ferritin normal düzeyde bulunabilir Ayrıca akut faz reaktanlarından biridir

-B12: Vitamin B12
Hematopoezis ve normal nöronal fonksiyonlar için gereklidir Kronik böbrek yetmezliği, konjenital kalp yetmezliği, diabetes mellitus ve karaciğer hastalıklarında vitamin B12 düzeyi yüksekken vejetaryenlerde düşüktür

-FOL: Folik Asit
Folat eksikliğinin tanı ve tedavisi takibi ile megaloblastik ve makrositik anemilerin değerlendirilmesinde kullanılır Diyetle folat alımının azalması, hemodiyaliz, gebelik ve fenitoin vb bazı ilaçlar folat düzeyini düşürürken, vejetaryen diyet ile folat düzeyi artar

-AFP: Alfa-Fetoprotein
Hepatoselüler ve germ hücreli karsinomlarda (karsinom = kötü huylu tümör) kullanılan bir tümör belirleyicisidir Bazı kanserlerde de ( pankreas, mide, kolon, akciğer vb) AFP düzeyi yükselebilir Siroz, hepatit ve alkolik karaciğer hastalığı gibi durumlarda da AFP seviyesinde artış olabilir

-CEA:
Kolon, rektum, akciğer, meme, karaciğer, pankreas, prostat, mide ve over kanserlerinde CEA düzeyi artar Özellikle kolorektal kanserler ve ileri evre meme kanserlerinde takipte kullanılabilir Sigara içenlerde CEA düzeyi yüksektir Bu yüzden tarama testi olarak kullanılması doğru değildir

-CA 125:
Özellikle over malignitelerinin (yumurtalık kanseri) takibinde kullanılan bir tümör markeri yani bir tümör belirleyicisidir Ayrıca sağlıklı insanların %1′inde CA 125 düzeyi yüksek olabilir Tarama testi olarak kullanılmamalıdır

-CA 15–3:
Meme kanserinin tanı ve tedavi takibinde kullanılır Özellikle metastatik meme kanserlerinin (diğer organlara yayılmış olan meme kanseri) %80′inde CA 15–3 düzeyi artar Ayrıca diğer bazı kanserlerde (pankreas, akciğer, over, kolon, karaciğer vb), hepatit, siroz ve tüberkülozda CA 15–3 düzeyi yükselebilir Tarama testi olarak kullanılmamalıdır

-CA 19–9:
Tüm gastrointestinal sistem kanserleri ve diğer adenokarsinomlarda CA 19–9 düzeyi artar CA 19–9 düzeyi ile tümör kitlesi arasında ilişki yoktur Ayrıca siroz gibi bazı durumlarda CA 19–9 düzeyi yüksek görülebilir Tarama testi olarak kullanılmamalıdır

-PSA: Prostat-Spesifik Antijen
Prostat hastalıklarının (özellikle prostat karsinomları ve benign prostat hiperplazisi) tanı ve takibinde kullanılır

-Free PSA: Serbest PSA
Prostat hastalıklarının tanı ve takibinde kullanılır

-Total Testosteron Seviyesi (T)
-DHEA-SO4
-17-alfa-OH-P (17-alfa-hidroksi-progesteron)

Bu üç test Polikistik Over (PKO) hastalığının tanısında kullanılır


-CA: Kalsiyum
Endokrin ve metabolik bozuklukların değerlendirilmesinde kullanılır Ayrıca kemik için de önemlidir Kemik metastazları, akromegali gibi durumlarda kalsiyum düzeyi artarken D vitamini eksikliği, magnezyum eksikliği, kronik böbrek yetmezliği gibi durumlarda kalsiyum düzeyi azalır

-PHOS: Fosfor
Fosfor metabolizmasının ve kalsiyum-fosfor dengesinin değerlendirilmesinde kullanılır Böbrek yetmezliği ve akromegali gibi durumlarda fosfor düzeyi artarken D vitamini eksikliği ve kusma gibi durumlarda fosfor düzeyi azalır

-UREA: Üre
Böbrek fonksiyon testlerinden biridir Protein metabolizmasının değerlendirilmesinde kullanılır Düz tüpün yanı sıra 24 saatlik ya da spot idrar ile de çalışılabilir Yüksek proteinli diyet gibi durumlarda üre düzeyi artarken düşük proteinli diyet, gebeliğin son dönemleri ve ağır karaciğer hastalıkları gibi durumlarda üre düzeyi azalır

-GLU: Glikoz
Karbonhidrat metabolizmasının değerlendirilmesinde kullanılır Açlık kan şekeri olarak ölçülür

-TP: Total Protein
Böbrek ve karaciğer hastalıklarının takibinde kullanılır Kronik karaciğer hastalıkları ve yanık gibi durumlarda total protein düzeyi azalır

-HB: Hemoglobin
Anemi, kan kaybı vb durumların değerlendirilmesinde kullanılır Egzersiz, yanık, aşırı kusma ve yüksek rakım gibi durumlarda hemoglobin miktarı artarken anemi gibi durumlarda miktarı azalır

-UA: Ürik Asit
Gut ve diğer pürin metabolizma bozukluklarının tanı ve takibinde kullanılır Gut, böbrek yetmezliği, lösemi ve ağır egzersiz gibi durumlarda ürik asit düzeyi artar

-BİL-D: Bilirubin (Direk)
Karaciğer ve safra kesesi fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır

-BİL-T: Bilirubin (Total)
Karaciğer ve safra kesesi fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır

-ALT: Alanin Aminotransferaz
Karaciğer fonksiyon testlerinden biridir Karaciğer hastalıkları, kas zedelenmeleri, akut ve böbrek yetmezliği gibi durumlarda ALT düzeyi artar

-AST: Aspartat Aminotransferaz
Bütün vücut dokularında bulunmakla beraber, karaciğer, kalp ve iskelet kası en çok bulunduğu dokulardır Herhangi bir nedene bağlı olarak karaciğer hücre zedelenmesi veya hasarı, kalp ve iskelet kası travması, kalp yetmezliği ve ağır egzersiz gibi durumlarda miktarı artar

-ALP: Alkalen Fosfataz
Karaciğer, safra kesesi ve kemik dokusuna bağlı hastalıkların değerlendirilmesinde kullanılır Siroz, gebelik ve çocukların büyüme dönemlerinde ALP düzeyi artar

-LDH: Laktat Dehidrogenaz
Kalp ve karaciğer hastalıklarının tanısında kullanılır Orak hücre anemisi ve lenfoma gibi durumlarda miktarı artar

-CK-MB: Kreatin Kinaz (CK)
İskelet ve kalp kasında dejenerasyona yol açan durumların değerlendirilmesinde kullanılır Ağır egzersiz, gebeliğin son dönemleri ve doğum gibi durumlarda miktarı artar

-AMYL: Amilaz
Pankreas fonksiyon testlerinden biridir Alkol kullanımı miktarını artırırken pankreas yetmezliği amilaz düzeyini azaltır

-TG: Trigliserid

-FE: Demir
Her türlü anemi, demir eksikliği ve demir zehirlenmesinin değerlendirilmesinde kullanılır Demir eksikliği anemisi gibi durumlarda demir düzeyi azalır

-Sodyum:
Elektrolit ve su dengesinin değerlendirilmesinde kullanılır

-Potasyum:
Elektrolit ve asit-baz dengesinin değerlendirilmesi ile böbrek fonksiyonlarının takibinde kullanılır Trombositoz, lösemi, hemoliz, doku hasarı, akut böbrek yetmezliği, ağır egzersiz ve şok potasyum düzeyini artırırken kronik açlık ve kusma ise düşürür

-Klorür:
Elektrolit dengesi ve asit-baz ile su metabolizmasının değerlendirilmesinde kullanılır Aşırı kusma gibi durumlarda miktarı azalır

-Magnezyum:
Mg metabolizması ve elektrolit dengesinin değerlendirilmesi ile gebelikte hipertansiyon (preeklampsi) tedavisi uygulanan hastaların takibinde kullanılır Gebelikte Mg düzeyi düşer

-Kreatinin:
Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır Böbrek hastalıkları ve şok kreatinin düzeyinin artırır

-Kreatinin Klerensi:
Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde ve böbrek hastalıklarının takibinde kullanılır Burada ise böbrek hastalıkları ve şok kreatinin klerensi düzeyini azaltır

-AKŞ: Açlık Kan Şekeri
Karbonhidrat metabolizmasının değerlendirilmesinde kullanılır

-TKŞ: Tokluk Kan Şekeri
Genelde yemeğin 2 saatinde bakılır

-OGTT ve OGL: Şeker yüklemeleri

-Albumin:
Kan onkotik basıncı hakkında bilgi verir

-GGT: Gama Glutamil Transferaz
Karaciğer fonksiyon testlerinden biridir Alkol ve ilaçların karaciğer üzerine toksik etkisini takip etmede kullanılır

-Lipaz:
Pankreas fonksiyon testlerindendir

-TK: Total Kolesterol

-HDL-K: HDL Kolesterol
Koroner kalp hastalığı riskinin değerlendirilmesinde kullanılır

-LDL-K: LDL Kolesterol
Koroner kalp hastalığı riskinin değerlendirilmesinde kullanılır

-VLDL-K: VLDL Kolesterol
Lipit metabolizmasının değerlendirilmesinde kullanılır

-DBK: Demir Bağlama Kapasitesi
Serum demir düzeyinin değerlendirilmesinde kullanılır

-Transferrin: Plazmada demir transportunu sağlayan major proteindir Demir eksikliği anemisi, gebelik ve östrojen kullanımında transferin düzeyi artar